خلاصه نتایج تحقیق :
خلاصه استدلالات تحقیق و روند نتیجه گیری :
ناسازگاری رسوم سیزده بدر با جشن های طبیعت و محبت و نماد گرایی غیرقابل قبول این رسم و نشان از احتمال وجود رازی در این رسم دارد.
کتب عهد عتیق صهیونیستان اشاره به کشتار بیش از 75 هزار نفری در زمانی که جمعیت ایران بسیار پایین بوده دارد و مسلما چنین کشتاری باید در تاریخ ثبت شود ، و در صورتی حکومت ها از این ثبت جلوگیری کنند یا قصد تحریف آن را داشته باشند مردم به صورت خودجوش و به شکل نمادین سعی در زنده نگه داشتن این اتفاق دارند.
به لحاظ زمانی منابع و محقیقین دو نگاه به این موضوع دارند : برخی معتقدند که این کشتار در حوالی سیزده بدر صورت گرفته و برخی معتقدند این کشتار حداقل بیش از یک هفته قبل از سیزده صورت گرفته ولی ظواهر امر نشان دهنده این مطلب است که در آن زمان هنوز تقویم ها خطاهای وحشتناکی داشتند و نمی توان در این خصوص نظر قطعی داد.
مطالبی که در این خصوص در سایت هایی مثل ویکی پدیا نوشته بسیار متناقض است برای مثال در خصوص وضعیت یهودیان در دوران قاجار می توان گفت نوشته های ویکی تقریبا برعکس چیزی است که در مستندات تاریخی (به استناد آرشیو روزنامه همشهری) ایران است.
مطالب فعلی در این خصوص عموما در زمان قاجار تدوین شده و ظاهرا در این خصوص منابعی وجود ندارد.
مقدمه :
دیروز برای جشن 13 در راهی طبیعت بودیم و در مسیر در حال تفکر روی آداب و رسوم ایرانیان بودم . با شناختی که از ایران و ایرانیان داشتم و خرافه گونگی ظاهری این آداب و رسوم دچار تناقضاتی شدم.
مثلا این که چرا سبزه ها را به هم گره می زنیم ؟ اگر نشان دهنده پیوند و محبت است چرا نماد های پیوند و محبت در این جشن جایی ندارند؟ چرا هیچ تشابهی به جشن های مشابه مثل "سپندارمزدگان" ندارد ، اصلا چرا برای ساخت نماد پیوند باید به طبیعت رفت و نمادی از طبیعت به خانه نمی آوریم ؟ و...
این سوالات انگیزه ای شد تا در این خصوص مطالب اینترنتی را بررسی کنم و نتیجه آن را برای شما بنویسم
پس تحقیق با یک سوال اساسی آغاز می شود.
آیا نگه داشتن این سنت مفهومی دارد یا صرفا خرافات یا جشنی ملی است ؟
جواب به این سوال چند بخش دارد :
جواب به این سوالات به ما کمک می کند بفهمیم برنامه ی سیزده بدر یه فعالیت مثل نوروز است یا مثل برنامه ی عاشورا هدفی در پشت آن نهفته شده .
جواب 1 : با یک بررسی سطحی می توان دید که تقریبا همه کارشناسان و مورخین سیزده بدر را برای حداقل 1500 سال پیش میدانند و اگر یک جشن و آداب از روی کم خردی فردی بود با گذشت و تبدیل ایران به مهد تکنولوژی قطعا فکری به حال این روز می شد ، پس احتمالا این جشن ارزش فرهنگی اجتماعی زیادی دارد.
جواب 2 : به لحاظ اجتماعی سیزده بدر نه جنبه آغازی و نه پایانی دارد ، جشن نوبهاری هم به اندازه کافی طولانی بوده و همچنین هنوز طبیعت طراوت خاصی نگرفته و هوا هنوز برای ماندن در طبیعت یا بارش آنقدر گرم نشده و در بسیاری از مناطق امکان برف یا تگرگ وجود دارد پس ظاهرا نیازی به این جشن احساس نمی شود . همچنین به گفته برخی باستان شناسان "مبنا و اساس دیگر جشنها را ندارد" یعنی نیاز محور نبوده (1)
جواب 3 : اصلی ترین سنت سیزده بدر در طبیعت "گره زدن سبزه" : اگر سبزه به نماد خرمی باشد(2) پس گره زدن سبزه معنی با مشکل مواجه شدن خرمی است، همچنین نوعی آسیب زدن به گیاه و طبیعت تلقی می شود، و برای القای مفهومی مثل توسل باید چیزی به سبزه گره زده شود نه سبزه به خودش . شما تصور کنید در اروپا جمع کثیری شروع به گره زدن سبزه ها کنند و بگویند اینکار را برای ایجاد پیوند با طبیعت یا پیوند برادری یا زناشویی انجام می دهیم ، به نظرتان خنده دار نیست ؟ این در حالی است که هنوز اروپا به تمدن ایران باستان نرسیده . اگر این کار نماد ازدواج است قطعا طی قرون اخیر نمادهای بهتری جایگزین میشد مثل گل سرخ یا کاشتن دو درخت کنار هم و ... که هم به طبیعت کمک کند وهم جنبه فناپذیری سبزه را که برای ازدواج مناسب نیست نداشته باشد.
جواب 4 : آیا 13 نحس است ؟ اقوام نجات یافته بنی اسرائیل 12 قوم بودند که خدا برایشان 12 چشمه جوشانید و پس از پیامبر 12 امام برای هدایت مردم بعد از قطع وحی برقرار کرد و 12 قانون و ... (3) حال فرض کنید می خواید قبول نداشتن عدد 12 را با یک عدد نشان دهید. چه میکنید ؟ مثلا می خواید قبول نداشتن چهار گزینه بودن کنکور را بیان کنید نمی گویید یا هر 3 گزینه غلط است یا گزینه 5 درست است. یعنی از اعدادی استفاده می کنید که کنکور را در ذهن تداعی کند و نزدیک ترین عدد به 4 باشند چون فقط می خواهید مخالفت با 4 گزینه ای بودن را بیان کنید. حال اگر برای 12 قوم اسرائیل 11 یا 13 چشمه جوشانیده می شد چه ؟ لذا انتخاب 11 و 13 در شرایطی که با انتخاب 12 هیچ مشکلی پیش نمی آید نماد بی عدالتی و رد مفاهیم 12 تایی ، خصوصا حکمت الهی در این خصوص و نماد قابلیت جندگیدن با خداست. یعنی به این طریق اعلام می کنیم که انسان آزاد است که 11 یا 13 را انتخاب کند حتی اگر با انتخاب 10 یا 12 یا 14 هیچ فرقی نداشته باشد. شاید بد نباشد بدانید 10 نماد علوم الهی (4) و 12 نماد امامت و هدایت در ادیان (که به اشتباه یهودیان 12 هدایت گر را 12 یار حضرت عیسی تلقی می کنند) و 14 القا کننده 14 معصوم است.
به همین جهت اگر نیاز به انتخاب یک عدد بین 10 تا 20 باشد معمولا مجامع شیطان پرستی 11 و 13 را انتخاب می کنند در نتیجه رد پای این اعداد در کشتار های جمعی و عملیات های تروریستی به عنوان عدد شانس زیاد به چشم می خورد.
جواب 5 :
پس ظاهرا نگهداری این سنت چیزی بیش از یک برنامه عادی با مفاهیم فعلی که غالبا بیان می شود بوده است. اما چه چیزی ؟
سوال بعدی : سنت های سیزده بدر قصد بیان چه مطالبی را دارند؟
مفهوم لغوی : ظاهرا اولین مفهومی که ایجاد می کند به سلامت رد شدن از سیزده است گویی اگر از 13 رد شدیم دیگر خطری ما را تهدید نمی کند. خوب این رفتار برای کدام قوم است که در روز هایی مثل 13 خطرناک هستند و در دیگر روز ها خطری ندارند؟
معنای نمادین سنن سیزده بدر : سبزه گره زدن در شرایطی که شما نگران هستید به لحاظ نمادی چه معنایی می تواند داشته باشد به جز ایجاد مانع برای کسانی که به دنبال شما هستند ؟ یعنی این نگرانی از بلایای طبیعی نیست از احتمال وقوع حمله است.
خوب با یک سرچ ساده در اینترنت که در روز سیزده چه حملاتی به ایران شده با پوریم مواجه می شویم.(6)
جشنی که در آن بین 70 تا 500 هزار ایرانی کشته شدند و هر ساله در اسرائیل برگزار می شود.
خوب ظاهرا مشکل حل شد ولی وقتی بیشتر تحقیق می کنیم با مشکلات بیشتری مواجه می شویم
رفع ابهام ها
رفع ابهام 1 – نظر ویکی پدیا : در صفحه پوریم در ویکی پدیا به شدت این ارتباط رد شده برای بررسی بیشتر به منابع نوشته های این پیج مراجعه کردم و با کمال تعجب دیدم نه تنها منابع معتبر نیست بلکه مطالبی که مثلا از استر در این پیج آورده شده اصلا در کتاب استر وجود ندارند. یعنی هیچ کدام از ترجمه های مختلف استر که در اینترنت دیدم (حدود 3 ترجمه فارسی و یک ترجمه انگلیسی) هیچ تشابهی با ترجمه سایت ویکی نداشتند. در نتیجه دیگر وقت خود را با مقاله ای که حتی در کپی کردن از منابع تحریفات جدی دارد تلف نکردم.
کافیست منابع صفحه پوریم را سرچ کنید و با ترجمه ویکی پدیا مقایسه کنید.
رفع ابهام 2 – کتب امروز در این خصوص حرفی نزدند : بیشتر مقالات و کتبی که در خصوص سیزده بدر صحبت کردند با ارجا به کتبی بوده که در زمان قاجار نوشته شده و این نکته برای من عجیب بود که در زمان قاجار چه اتفاقی افتاده که ناگهان به فکر نوشتن در خصوص سیزده بدر افتادند ؟ با بررسی اولیه با مراجعه به ویکی پدیا مشاهده کردم که در آن زمان پادشاهان شروع به قتل و غارت یهودیان کرده ، آنان را به زور مسلمان می کردند و با آنان مثل حیوان برخورد می شده اما از طرفی به نقل از میرزا رضای کرمانی به سند آرشیو روزنامه همشهری او یکبار به این جهت که اطراف شاه یهودیان بودند از کشتن او صرف نظر کرد و همچنین به نقل از سایت های مرتب با کلیمیان به سند آرشیو روزنامه همشهری با عنوان "بدلبدلی ناصرالدینشاه" نوشته شده که در آن زمان اداره کشور برای بیش از یک ماه به یک یهودی بدل واگزار شد. پس در این خصوص هم ظاهرا در آن زمان یهودیان فرصت کافی برای پاک سازی تاریخ داشتند ، پس مقالات و کتب زمان قاجار باتوجه به این که بیش از 1000 سال از برپایی سیزده بدر می گذرد و متهمین این حوزه در قدرت بودند و سند مصدق قابل قبول دیگری در دسترس نیست قابل استناد نیستند.
رفع ابهام 3 – انجمن کلیمیان ایران معتقد است که کشتار آنان در اسفند صورت گرفته نه فروردین :
استدلال آن ها برای این ادعا مقایسه تاریخ قتل عام استر با تاریخ ایران است ولی چند نکته نادیده شده. اول آنکه مبنای تاریخ ایران در آن زمان مثل تاریخ عبری شمسی قمری بوده به این شکل که هر چند سال یک سال 13 ماهه داشتیم (برخلاف تقویم شمسی که هر چند سال یک ماه 30 روزه می شود) و ظاهرا تصمیم این که کدام سال 13 ماهه باشد به صورت محلی تعیین می شده پس فقط کافی است که در آن سال تقویم عبری یک سال 13 ماهه و تقویم اوستایی یک سال 12 ماهه باشند آنگاه این دو تقویم در تاریخ کشتار تقریبا با هم تطبیق پیدا می کنند از طرفی آن واقعه در روز 13 اتفاق افتاده ولی جشن در روز های 14 و 15 برگزار می شود. یعنی این واقعه حداقل دو یا سه روز به طول انجامیده و برای کشتن حداقل 70 هزار نفر و بنا به برخی روایات تا 500 هزار نفر آن هم در شرایط صلح و در قلمروی متمدن و در شرایطی که یهودیان نجات خود را مدیون ایرانیان می دانستند مدتی عقلایی است . پس نمی توان به سادگی تطبیق این 2 تاریخ را غیر ممکن خواند. از طرفی با فرض اینکه این 2 تاریخ تطبیق ندارند نمی توان این 2 مورد را بی ربط خواند. برای مثال اربعین تطبیق تاریخی با عاشورا ندارد ولی آیا نامربوط است (7)
نکته ظریف دیگر آن است که استر روز ابلاغ حکم کشتار یهودیان توسط هامان را سیزدهم اولین ماه سال بیان کرده که تطبیقی عجیب است و از طرفی در برخی از اسناد تاریخی استر به عنوان کتب دین یهود شناخته نشدند ولی بنا به نوشته آن ما باید باور کنیم که هخامنشیان که سلطنتی متمدن ، خداترس ، یگانه پرست و منجی مظلومین جهان بودند به شکلی که کتب مذهبی معتبرتر یهود از آنان به نیکی و منجی گری یاد شده حکم کشتار یهودیان را داده باشند ؟ آن هم در 13 اولین ماه بهار و تاریخ اجرای دستور هم 13 آخرین ماه سال ذکر شده باشد و این تاریخ هم با قرعه و شانسی انتخاب شده باشد ؟ (8)
به هر حال می توان نتیجه گرفت استدلال عدم تطابق تاریخی استدلالی ضعیف و غیرقابل قبول است.
رفع ابهام 4 – یهودیان معتقدند که فقط دشمنان خود را نابود کرده اند
در فصول آخر استر آورده شده که 75 هزار نفر فقط در همان 2 روز کشته شدند (9) و پس از آن یهودیان قدرت بیشتری گرفتند. به گفته برخی کشتگاه به 500 هزار نفر می رسید. حال سوال اینجاست که در آن زمان چند یهودی در ایران وجود داشتند ؟ اصلا جمعیت ایران چقدر بوده و چرا یهودیان باید اینقدر دشمن داشته باشند ؟ در آن زمان آنان نه دولتی داشتند و نه سربازی و تنها وجه مشترک آنان یهودیت بود پس چطور این همه دشمن داشتند ؟ فرض کنید بگوییم ارمنی ها در تهران مثلا 200 نفر از دشمنان خود را کشتند. چطور ممکن است که آنها به عنوان شهروند این تعداد دشمن داشته باشند که سزوار مرگ باشند. چه برسد به 500 هزار
پس به نظر نمی توان به سادگی از روابط نمادین سیزده بدر و پوریم گذشت.
پس در حال حاضر اعداد و رسوم بین سیزده بدر و پوریم برخلاف چیزی که در وب سایت های یهودی ذکر شده بیشترین امکان تطبیق را دارند. و حقیقتا فعلا برای گزینه قابل باور دیگری وجود ندارد.